- Polska
- Osoba
- ur. 26 stycznia 1936
Profesor fizyki, specjalistka w dziedzinie fizyki powierzchni i fizyki cienkich warstw.
Profesor fizyki, specjalistka w dziedzinie fizyki powierzchni i fizyki cienkich warstw.
Historyk, profesor nauk humanistycznych (od 2000), dyrektor oddziału Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu (2000-2013), odznaczony Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2009).
Polski aktor filmowy i teatralny. Znany ze śpiewania w Kabarecie "Starszych Panów". Ukończył gimnazjum im. Jana Śniadeckiego w Kielcach, następnie przerwał dalszą edukację z powodu wybuchu II Wojny Światowej. W 1943 roku wstąpił do organizacji konspiracyjnej Szarych Szeregów przybierając pseudonim Wilk. W 1944 roku, w grudniu został aresztowany przez Gestapo. W 1954 roku ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie. Debiut sceniczny zaliczył w Teatrze Dolnośląskim w Jeleniej Górze. W swojej karierze współpracował z zespołami Teatru Dramatycznego w Warszawie w latach 1955-1985, następnie związał się z Teatrem Polskim w Warszawie. Związany z kabaretami "Koń", "Kabaretem Starszych Panów", a także "Kabaretem Dudek".
Obóz Jeniecki NKWD w Ostaszkowie
Jeden z obozów jenieckich NKWD zlokalizowany w sąsiedztwie Ostaszkowa, rosyjskiego miasteczka położonego nad Jeziorem Seliger, w obwodzie Twerskim. Sam obóz zlokalizowany był na wyspie położonej na wspomnianym jeziorze. Obóz był zlokalizowany w XVI wiecznym monasterze zwanym Pustelnią Niłowo-Stołobieńską. Decyzją Berii z 3 października 1939 roku osadzeni w obozie zostali poza oficerami Wojska Polskiego również funkcjonariusze organów państwa, policjanci, strażnicy służby więziennej. 5 marca 1940 na rozkaz Biura Politycznego KC WKP(b) zdecydowano o rozstrzelaniu jeńców z obozów Starobielska, Kozielska i Ostaszkowa. Zadanie to zostało przypisane funkcjonariuszom NKWD, zbrodnia ta trwała od marca do maja 1940 roku. Więźniów mordowano w piwnicach obozu, a zwłoki wywożono do lasku w okolicy Miednoje.
Syn weterynarza i ziemianki. We Lwowie skończył gimnazjum oraz studia na kierunku ścisłym na Politechnice Lwowskiej, a następnie kontynuował kształcenie na kierunku filologicznym w Krakowie na tamtejszym Uniwersytecie Jagiellońskim. Jeszcze przed wybuchem wojny z 1914 roku był członkiem tajnych organizacji oraz organizacji paramilitarnych takich jak Związek Walki Czynnej i Związek Strzelecki.
Podczas I wojny światowej związał się z Legionami Polskimi gdzie dowodził kolejno 3 i 4 pułkiem piechoty. Podczas działań wojennych dosłużył się stopnia kapitana. Podczas kryzysu przysięgowego pozostał wierny zaleceniom Piłsudskiego i wraz z innymi, którzy odmówili złożenia przysięgi Wilhelmowi II, za co został internowany do Przemyśla. Siłą wcielony do sił austro-węgierskich w 1917 roku. W 1918 roku został dowódcą Polskiej Organizacji Wojskowej w okręgu lwowskim, następnie dołączył do 4 Dywizji Strzelców Polskich, by finalnie zostać dowódcą 13 pułku Strzelców Polskich. Podczas wojny polsko-bolszewickiej dowodził XIX i XX Brygadą Piechoty. Podczas tego konfliktu otrzymał Order Virtuti Militari za waleczność. Podczas przewrotu majowego opowiedział się po stronie Marszałka Piłsudskiego, za co w 1927 roku nagrodzony został nominacją na stopień generała brygady.
W stan spoczynku przeszedł 30 czerwca 1933 roku. Podczas Kampanii Wrześniowej, początkowo dowodził obroną twierdzy Brześć, a następnie wycofał się do Lwowa gdzie 12 września objął dowództwo nad obroną miasta. Wzięty do sowieckiej niewoli, przetrzymywany w obozie jenieckim w Starobielsku, został zamordowany w lasku w okolicach Charkowa. Obecnie pochowany na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
Pośmiertnie uhonorowany awansem do stopnia generała dywizji przez Prezydenta RP - Lecha Kaczyńskiego.
Pierwsze wzmianki dotyczące jego kariery sięgają 1942 roku. kiedy to pełnił funkcję dowódcy zwiadu w radzieckiej partyzantce. Po wojnie ukończył Oficerską Szkołę Lotniczą w Dęblinie i awansował na podporucznika. Następnie w tej samej szkole w latach 1946–1947 ukończył kurs na dowódcę pułku. Kolejno awansował na dowódcę 5 Pułku Lotnictwa Szturmowego w Bydgoszczy. W 1952 roku objął stanowisko dowódcy 8 Dywizji Lotnictwa Szturmowego. W 1955 roku udał się do Monino w ZSRR by tam studiować na miejscowej Akademii Lotniczej. W 1956 roku kontynuował swoją karierę jako dowódca 3 Korpusu Lotnictwa Mieszanego. W 1963 roku został Głównym Inspektorem Lotnictwa. Kiedy w 1967 roku wyodrębniono Wojska Lotnicze z Sił Zbrojnych, na ich czele umieszczono Raczkowskiego, który sprawował tę funkcję aż do 1972 roku.
W wieku 35 lat, w 1957 roku awansował na generała, w 1963 otrzymał szlify generała dywizji. Swoją karierę z armią zakończył w 1972 roku zostając urlopowany. Następnie pełnił różne funkcje w administracji państwowej, będąc podsekretarzem stanu w Ministerstwie Komunikacji. W latach 1982-1987 był Konsulem Generalnym PRL w Mińsku. Pod koniec kariery udzielał się w Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.
Urodził się w Starej Wsi, która ówcześnie była małą wioską w granicach Raciborza. Od dziecka związany był z wieloma polskimi organizacjami. W 1919 roku dołączył do Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", w tym samym czasie był harcerzem ZHP i członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Rok później zaciągnął się do wojska. Ochotniczo uczestniczył w akcji kampanii plebiscytowej. Brał aktywny udział w III Powstaniu Śląskim. Po zakończeniu III Powstania aktywnie uczestniczył w "polskich" inicjatywach, na przykład w Związku Polaków w Niemczech. Jego działalność polonijna przynosiła wiele dobrych efektów, pomagał mniejszościom polskim za granicą, wspomagał polskie ośrodki, a także otwierał szkoły mniejszościowe. W 1936 roku został mianowany prezesem Związku Polaków na Śląsku. Z powodu swojej działalności bardzo często był represjonowany przez władze niemieckie, a po wybuchu II wojny światowej został błyskawicznie aresztowany i uwięziony w obozie Buchenwald, następnie przetrzymywany w Ravensbrück i kolejno w Sachsenhausen. Po wojnie związany z Polskim Stronnictwem Ludowym, pracował w Opolskim Stowarzyszeniu PAX. Był aktywnym działaczem Związku Weteranów Powstań Śląskich i ZBOWiDu.
Mecenas, doktor nauk prawnych, w okresie stanu wojennego broniąca wrocławskich opozycjonistów, członek Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego, odznaczona Arcybiskupim Pierścieniem Tysiąclecia Archidiecezji Wrocławskiej, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998) oraz medalem 60-lecia Izby Adwokackiej we Wrocławiu.
Nazwisko Ukraińca, mieszkańca Strzelców w obwodzie wołyńskim, wymienione w relacji Świadka Historii.
W formie parku istnieje od 1892 roku, kiedy to architekt krajobrazu Hugo Richter i botanik Ferdinand Cohn zmienili ziemię przekazaną miastu w 1877 roku w jeden z piękniejszych parków krajobrazowych. W 1995 r. park wpisany został na listę zabytków, rośnie w nim 109 gatunków drzew w tym wyjątkowe okazy.
Aktor i reżyser teatralny. W latach 1953-55 aktor Teatru Polskiego w Warszawie, 1956-57 aktor Teatru Młodej Warszawy, 1968-72 dyrektor Teatru Dramatycznego w Warszawie, w latach 1978-2000 był reżyserem spektakli dla Teatru Polskiego w Warszawie. W latach 1973-1993 pracował jako wykładowca wydziału Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej PWSFTiT w Łodzi.
Aktorka i śpiewaczka, solistka operowa. W latach 1959-76 grała dla Ośrodka TV z Warszawy, W latach 1969-72 była śpiewaczką-solistką w Operze Wrocławskiej, w okresie 1972-75 współpracowała z Operetka Dolnośląską we Wrocławiu. Następnie przeniosła się na północ by w latach 1975-76 być solistką w Teatrze Muzycznym w Gdyni. 1981-1982 to lata, które spędziła jako aktorka w Operze Bydgoskiej, a koniec kariery, który przypadł na lata 1982-86 spędziła jako solistka Operetki Warszawskiej.
Polski aktor teatralny, filmowy, serialowy i dubbingowy. Studia aktorskie ukończył w 1954 roku na Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej w Krakowie. Jego debiut miał miejsce na deskach teatru Stefana Żeromskiego w Kielcach. Na wielkim ekranie zadebiutował w 1956 roku w filmie Jerzego Kawalerowicza - Cień. Z najbardziej charakterystycznych ról filmowych, które przyjął należy wymienić rolę Pyzdry z "Janosika" w reżyserii Jerzego Passendorfera i Duńczyka z "Vabank" Juliusza Machulskiego. Niezapomniane będą także jego kreacje serialowe, wieloletnia gra w serialu "Dom" (1980-1996 r.), czy "M jak Miłość" (2000-2017 r.). Za swą działalność otrzymał wiele nagród i odznaczeń, spośród których należy wymienić Order Odrodzenia Polski Polonia Restituta, Złoty Krzyż Zasługi, Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Katastrofa budowlana na Wzgórzu Partyzantów we Wrocławiu
10 maja 1967 roku we Wrocławiu odbywała się Żakinada, Juwenalia, święto studenckie. Do historii przejdzie przede wszystkim z powodu katastrofy budowlanej na Wzgórzu Partyzantów. Kilka minut po godzinie 18 pod świętującymi zarwała się kamienna balustrada u szczytu amfiteatru, spadając wraz z kilkoma uczestnikami na bawiących się poniżej. W wyniku wypadku 18-letni mężczyzna poniósł śmierć, a 9 osób doznało ran.
Hlond August, polski duchowny rzymskokatolicki, salezjanin, biskup diecezjalny katowicki w 1926, arcybiskup metropolita gnieźnieński i poznański w latach 1926–1946, arcybiskup metropolita gnieźnieński i warszawski w latach 1946–1948, prymas Polski w latach 1926–1948, kardynał prezbiter od 1927.
Rydz-Śmigły Edward, marszałek Polski, generalny inspektor Sił Zbrojnych, Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w wojnie obronnej 1939, dowódca III batalionu Legionów Polskich.
Bierut Bolesław, polski polityk, działacz komunistyczny, Przewodniczący Krajowej Rady Narodowej, prezydent RP w latach 1947–1952, przywódca PZPR, prezes Rady Ministrów.
Bołtuć Mikołaj, generał brygady Wojska Polskiego.
Potocka Kladyna, działaczka patriotyczna, po powstaniu listopadowym zaangażowana w pomoc polskim emigrantom fundatorka instytucji dobroczynnej „Czci i chleba” w Paryżu.
Ścigaj Bolesław, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, w szeregach wiązku Walki Zbrojnej (od 1940)
Falski Marian, autor najpopularniejszego polskiego elementarza – elementarza Falskiego (1910), działacz oświatowy.
W czasie wojny zaangażowany w działalność konspiracyjną; dyrektor, zastępca komisarza w „Rolniku”.
Wymieniona w relacji świadka historii, osoba zaangażowana w działalność społeczną.
Niedźwiedź Michał, w PZPR od 1952, w Komitecie Centralnym od 1986, sekretarz w Komitecie Centralnym w 1989, I sekretarz Komitetu Powiatowego PZPR w Hajnówce (1964-69), I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Pile (1980-89).
Kossakowski Dominik, lekarz, absolwent Uniwersytetu Wileńskiego.
Szulga Maria, prezes Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Białymstoku (od 2014).
Święcki Włądysław, sołtys we wsi Zawrocie – Nowiny w latach 40-stych.
Środa Ryszard, główny księgowy w Zakład Usług Radiotechnicznych i Telewizyjnych.
Polska artystka-malarka. Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie, pod okiem takich osobistości jak Wojciech Weiss czy Xawery Dunikowski. Po wojnie przeniosła się do Wrocławia gdzie aktywnie uczestniczyła w życiu ZPAP.
Polska działaczka komunistyczna, założycielka i przewodnicząca Związku Patriotów Polskich w Związku Radzieckim, współzałożycielka Ludowego Wojska Polskiego, wiceprzewodnicząca PKWN.
Dziennikarz, lekarz, przewodnicząc Stowarzyszenia Prasy Zagranicznej we Włoszech (1983), dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej (1984-2006).
Profesor nauk chemicznych, pracownik w Instytucie Chemii i Technologii Nafty i Węgla (1979-1981 i 1984-1987), kierownik Zakładu Węgla Brunatnego i Sorbentów Węglowych (1991-2001), odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia (1977).
Piłkarz ręczny klubów: Gwardii Opole (1970-71), Śląska Wrocław (1971-1982), Frisch Auf Göppingen (1982-1991). Reprezentant Polski (1972-1987), trener Śląska Wrocław (1996-2003). Zdobywca brązowego medalu na Igrzyskach Olimpijskich w Montrealu (1976), zdobywca srebrego medalu Pucharu Świata w Szwecji (1974 i 1979).
poseł na Sejm (1991-1993, 2001-2004), współzałożyciel Kongresu Liberalno-Demokratycznego (1990) oraz Platformy Obywatelskiej (2001), senator (1997-2001), wicemarszałek Sejmu (2001-2005), przewodniczący Platformy Obywatelskiej (2003–2014), prezes Rady Ministrów (2007-2014), przewodniczący Rady Europejskiej (2014-2019), przewodniczący Europejskiej Partii Ludowej (od 2019).
Działacz niepodległościowy, poseł na Sejm Ustawodawczy II Rzeczypospolitej, poseł II i III Dumy Państwowej Imperium Rosyjskiego, współzałożyciel Narodowej Demokracji , Prezes Komitetu Narodowego Polskiego (1917-1919), Minister Spraw Zagranicznych (1923)
Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans
Festiwal Oratoryjno-Kantatowy zapoczątkowany przez muzyka Andrzeja Markowskiego - ówczesnego dyrektora Filharmonii Wrocławskiej. Festiwal co roku przyciąga grupy wokalne z całego świata. Organizowany przez Narodowe Forum Muzyki im. W. Lutosławskiego. W 1978 roku Wratislavia Cantans został włączony do EFA (European Festivals Association).
Ksiądz, który udzieła ślubu w Czarnawczycach świadkowi historii - Michalinie Terpiłowskiej.
Minister obrony narodowej (2000-2001), Wicemarszałek Sejmu (2005-2007), Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (2007-2010), Tymczasowo wykonujący obowiązki prezydenta RP (2010), Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej (2010-2015)
poseł województwa nowogródzkiego na Sejm Rozbiorowy w Warszawie (1773)
Filolog klasyczny, profesor Uniwersytetu Wrocławskieg (1964), odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1993).
Geograf,doktor nauk o ziemi, rektor Uniwersytetu Wrocławskiego (1962-1968).
historyk, nauczyciel akademicki, samorządowiec, przewodniczący rady miejskiej Wrocławia (1994–1998), wiceprezydent Wrocławia ds. gospodarki przestrzennej (1999–2000), był radny sejmiku dolnośląskiego (2002-2014), marszałek województwa dolnośląskiego (2006-2008)
Profesor chemii na uniwersytetach w Kolonii, Tybindze, Berlinie, Wrocławiu i Würzburgu, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (1907).
Profesor nauk chemicznych, profesor zwyczajny na Wydziale Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Chemik spechalizujący się w krystalografii, nauczyciel akademicki, profesor nauk chemicznych (od 2007).
Profesor nauk fizycznych (1974), członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, w Instytucie Fizyki PAN (1956-1975), w Instytucie Fizyki Molekularnej PAN (1975-2009), Dyrektor
Instytutu Fizyki Molekularnej PAN (1975-1985).
Historyk, nauczyciel akademicki, rektor Uniwersytetu Opolskiego (1995–1996).
Inżynier, profesor tytularny (1996), profesor zwyczajny (2002), prodziekan Wydziału Mechanicznego ds. dydaktyki (1990–1993), dyrektor Instytutu Materiałoznawstwa i Technologii Metali (1994–1996),prorektor ds. dydaktyki (1996–2002).
Ziętek Jerzy, generał brygady Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Członek Komitetu Centralnego PZPR (1964–1981), przewodniczący prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach (1964–1973), wojewoda śląski (1945), wojewoda katowicki (1973–1975), członek Rady Państwa (1963–1985), poseł na Sejm III kadencji w II RP, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL.
polski duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny krakowski (1911–1951), arcybiskup metropolita krakowski (1926-1951), kardynał (1946-1951), senator I kadencji w II Rzeczypospolitej Polskiej (1922–1923).
polski duchowny rzymskokatolicki, zesłany i zamordowany w Priesterblock w KL Dachau KL
śpiewaczka operowa związana z Operą Krakowską, Operą Warszawską, operetkowym Teatrem Nowości oraz z Operą Poznańską, aktorka filmowa w dwudziestoleciu międzywojennym, aktorka Teatru Nowego (1951-1955)
Sztachelski Jerzy, poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL, minister aprowizacji i handlu (1945–1947), minister zdrowia (1951–1956), minister bez teki (1956–1961) oraz minister zdrowia i opieki społecznej (1961–1968).
niemiecki oficer i działacz nazistowski, jeden z twórców hitlerowskiej III Rzeszy, zbrodniarz wojenny, minister lotnictwa Rzeszy (1933-1945), dowódca Luftwaffe (1935-1945), poseł do Reichstagu (1928–1945 ), premier Prus (1933-1945)
prezydent Rzeczypospolitej Polskiej (1926-1939), chemik, dziekan Wydziału Chemicznego Politechniki Lwowskiej, wynalazca, dyrektor Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Chorzowie
arcybiskup metropolita lwowski (1900–1923), profesor nadzwyczajny dogmatyki specjalnej (1891) na Uniwersytecie Lwowskim, dziekan Wydziału Teologii (1896/1897), rektor Uniwersytetu Lwowskiego (1900), profesor zwyczajny (1893)